Projektanci zostali nagrodzeni za rozwiązanie systemów wentylacji i klimatyzacji w projekcie rewitalizacji budynku użyteczności publicznej, spełniających wysokie wymagania technologiczne, akustyczne, termiczne, energetyczne i środowiskowe przy uwzględnieniu ograniczonych nakładów finansowych.
Centrum Spotkania Kultur w Lublinie to budynek o niekonwencjonalnej historii, powstały w miejscu tzw. „Teatru w budowie””. Historia budowy tego obiektu, mająca początki w latach 70. XX wieku, swój szczęśliwy finał znalazła na przełomie lat 2015/2016, gdy budynek przekazano do użytkowania. Nowoczesna bryła, przesłonięta multimedialną szklaną fasadą oraz okalającym budynek betonowym trejażem, kryje wewnątrz surowy, jakby zatrzymany w czasie industrialny klimat. Gmach CSK zbudowany w stylu palimpsestu, zawiera elementy pierwotnego budynku z lat 70. i 80.
Sercem obiektu jest profesjonalna, wielofunkcyjna sala operowa, przystosowana do realizacji wydarzeń o zróżnicowanym charakterze z widownią dla blisko 1000 osób. Ponadto w budynku znajdują się:sala kameralna, sala baletowa, sala kinowa, sale wystaw czasowych, restauracje oraz wiele innych pomieszczeń o rożnych funkcjach. Interesującym założeniem architektonicznym jest Aleja Kultur, ogólnodostępny wielopoziomowy trakt długości 80 m stanowiący oś obiektu. Aleja Kultur symbolicznie oddaje charakter instytucji oraz budynku, jako miejsca spotkań.
Budynek CSK ma reprezentacyjne foyer sali operowej z „wiszącymi schodami”. Na dachu budynku znajdują się zielone tarasy. Zwiedzający poruszają się po dachu systemem schodów, chodników i przeszklonych korytarzy nazywanym „Podniebnymi Galeriami”. Ze względu na złożoność obiektu, liczbę pomieszczeń o zróżnicowanej funkcji i sposobie użytkowania, rozwiązania systemów wentylacyjnych musiały się składać z dużej liczby instalacji średniej i małej wielkości.
Większość central wentylacyjnych zlokalizowano w maszynowniach na poziomie technicznym -2 i specjalnie akustycznie wytłumiono. Część central umieszczono na dachu budynku w specjalnej strefie wydzielonej ekranami akustycznymi. Do wentylacji sali operowej zaprojektowano trzy oddzielne centrale wentylacyjne obsługujące widownię dolną, balkony i orkiestron. Taki podział miał na celu zapewnienie efektywnego wykorzystania urządzeń. Na etapie koncepcji rozważano przyjęcie rożnych systemów wentylacji, np. z nawiewem górnym i wyciągiem dolnym pod krzesełkami lub z nawiewem mieszającym. Ostatecznie zaprojektowano system wentylacji nawiewającej powietrze bezpośrednio do strefy przebywania ludzi. Indywidualne nawiewniki wyporowe umieszczono w podłodze widowni pod każdym fotelem. W celu zapewnienia jednakowych wydatków powietrza na poszczególnych nawiewnikach pod widownią zaprojektowano specjalne komory rozprężne, wygłuszone materiałem dźwiękochłonnym.
Wszystkie przewody wentylacyjne instalacji obsługujących salę operową i scenę główną mają wewnętrzną izolację z wełny mineralnej. Zastosowano centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła pracujące w 100% na powietrzu świeżym. Do wentylacji pomieszczeń wchodzących w skład strefy sceny głównej przyjęto dwie niezależne instalacje. Zaprojektowano nawiew za pomocą dysz dalekiego zasięgu, uzupełniony bocznymi nawiewami przez kraty wentylacyjne. Co ciekawe przestrzeń Sznurowni znajdująca się nad sceną powyżej nawiewu (od 15 m aż do stropu na wysokości 38 m) nie jest wentylowana. Dysze nawiewne wyposażono w siłowniki, co pozwala na zdalną zmianę kąta nawiewu oraz odcięcie nawiewu z każdej dyszy. Odcięcie dyszy lub kraty powoduje automatycznie odpowiednie zmniejszenie wydajności centrali wentylacyjnej. Zastosowanie rożnych sposobów i kierunków nawiewu miało na celu zapewnienie możliwości elastycznego dopasowania systemu wentylacji do zmian w aranżacji sceny.
Budynek CSK został wyposażony w szereg instalacji wentylacji przeciwpożarowej z zastosowaniem niestandardowych rozwiązań. Przykładowo dla Sceny Głównej zaprojektowano napowietrzanie mechaniczne i oddymianie samoczynne. Instalacje wentylacji nadciśnieniowej objęły pomieszczenia wszystkich klatek schodowych i tuneli ewakuacyjnych w układzie wentylator nawiewny o stałym wydatku + klapa nadciśnieniowa.
Największym wyzwaniem dla projektanta wentylacji i instalacji HVAC były… problemy związane z zastosowaniem nowoczesnych systemów w strukturze budynku, który był zaprojektowany czterdzieści lat temu. Instalacje musiały zapewnić zarówno wszystkie współcześnie wymagane funkcje, jak i bezpieczeństwo użytkowania. Jednocześnie w wielu wypadkach przestrzeń przeznaczona na instalacje pozostała taka sama, jak zakładano w pierwotnym projekcie budynku. Stąd też pojawiła się konieczność prowadzenie części instalacji także w reprezentacyjnych pomieszczeniach w sposób widoczny dla użytkowników. Ponadto należało spełnić bardzo wysokie wymagania akustyczne w pomieszczeniach scenicznych, a także w salach prób czy garderobach dla artystów.
Najbardziej zadowolony jestem z tego że…, projekt wentylacji był opracowywany przez ten sam zespół projektowy, począwszy od fazy koncepcji poprzez projekt budowlany i wykonawczy, a skończywszy na nadzorach podczas realizacji obiektu. Dzięki ścisłej współpracy z biurem architektonicznym udało się wkomponować przewody wentylacyjne i nawiewniki w taki sposób, aby stanowiły pełnowartościowy element architektury wnętrz. Przyjęte rozwiązania pozwoliły spełnić zakładane wymagania akustyczne.
Waldemar Kurc