Edycja 2022

Nagrody główne

Orientarium Łódź

GŁÓWNY PROJEKTANT

MARTA MAZGAJ

ZESPÓŁ PROJEKTOWY

Grzegorz Biernacki

FIRMA

Arup Polska Sp. z o.o.

LOKALIZACJA

Łódź, ul. Konstantynowska 8/10

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

Komfort temperaturowy i wilgotnościowy przy skrajnie różnym zapotrzebowaniu odbiorców
• Zaprojektowano oddzielne strefy komfortu temperaturowego na ścieżkach zwiedzania i w przestrzeniach ekspozycyjnych zwierząt. Zadbano zarówno o zróżnicowanie temperatur zimą i latem, jak i wilgotność względną - optymalną dla zwierząt i niezbędną dla wzrostu tropikalnej roślinności. Latem temperatura na ścieżkach zwiedzania to 26°C, podczas gdy zwierzęta i roślinność Azji PD-WSCH wymaga temperatur wyższych, dochodzących do 33°C. Zimą z kolei, o ile temperatury w tych dwóch przestrzeniach mogą być podobne (23°C), o tyle wilgotność względna w strefach ekspozycyjnych ze szczególnie wrażliwymi roślinami powinna sięgać 70% RH. Efekt ten osiągnięto poprzez nawilżanie powietrza w centralach do 50%RH, oraz poprzez zraszanie mgłowe przy pomocy dysz wysokociśnieniowym systemem dowilżania.

• Nawilżanie wysokociśnieniowe wykorzystuje hydrodynamiczne zjawisko rozbijania wody na drobny pył powstający przy przechodzeniu przez odpowiednio ukształtowaną dyszę i wirnik znajdujący się bezpośrednio przed otworem. Dysze rozmieszczone są w ten sposób, aby swoim zasięgiem i bezpośrednim oddziaływaniem obejmowały obszary z najbardziej wrażliwymi roślinami. Higrometry rozmieszczono tak aby znajdowały się w rejonach roślin i kontrolowały ich bezpośrednie otoczenie.

Przepływ powietrza (wtórne wykorzystanie i pozbycie się nieprzyjemnych zapachów)

• Oszacowano planowaną ilość zwiedzających, ale nie istnieją standardy normalizujące wymaganą ilości m3 powietrza na godziną dla słonia czy orangutana. Z pomocą przyszli biologowie i organizacje zajmujące się poszczególnymi gatunkami. Bez względu na minimalne zapotrzebowania, ogromna kubatura musiała być zarówno ogrzewana jak i chłodzona powietrzem. Niespotykanym wcześniej aspektem były odory, których należy się spodziewać (i usunąć).

• Z uwagi na znaczną liczbę wymian powietrza w przestrzeniach ekspozycyjnych i przewidywane tłumy na ścieżkach zwiedzania, zastosowano nawiew świeżego powietrza do tych dwóch stref, następnie transfer przez zaplecze i wywiew przez boksy. Pozwoliło to zmniejszyć ilość powietrza czerpanego i uzdatnianego oraz ograniczyć nieprzyjemne zapachy.

Rozmowa z projektantem

Opis obiektu

SkySawa, budynek A

GŁÓWNY PROJEKTANT

PIOTR DRABECKI

ZESPÓŁ PROJEKTOWY

Marzena Drabecka

FIRMA

PPU Madra Marzena Drabecka

LOKALIZACJA

Warszawa, ul. Świętokrzyska 38

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• Zastosowanie procesu projektowania zintegrowanego, czyli interdyscyplinarnej współpracy projektantów, przedstawicieli inwestora i wykonawców na każdym etapie, począwszy od koncepcji projektu do jego realizacji. W efekcie takiego podejścia powstał doskonały budynek pod każdym względem. Potwierdzeniem tego jest uzyskanie bardzo wysokiej oceny organizacji BRE i nominacji do nagrody BREEAM AWARD 2020 (jako jeden z pięciu najlepszych na świecie projektowanych budynków komercyjnych) z pierwszą w Polsce oceną na poziomie Outstanding uzyskaną w schemacie ocen przyjmowanym po 2016 roku.

• Proekologiczne i zrównoważone podejście do projektowania – zadbanie o szczególnie wysoką efektywność energetyczną oraz wysoka dbałość o środowisko, zarówno na etapie projektu, jak również realizacji budynku, mające na celu obniżenie śladu węglowego w cyklu życia obiektu.

• Kluczowe były tu decyzje projektowe, poprawiające efektywność energetyczną, mianowicie zaprojektowanie bardzo wysokosprawnych urządzeń HVAC oraz nietypowe parametry instalacji do chłodzenia pomieszczeń – przykładowo zastosowano fan-coile z silnikami EC, pracujące przy niestandardowych parametrach wody lodowej 10/16°C (minimalizując zwykle nadmierne zużycie mocy na eliminację zysków ciepła utajonego) oraz wprowadzenie free-coolingu o parametrach WL 11/16°C.

• Zastosowano wyjątkowo nowoczesne źródło chłodu w postaci wysoko zaawansowanych technicznie chillerów (w Polsce w sprzedaży dopiero od 2019 r.). Chillery te spełniają warunki przepisów ECODESIGN 2021 oraz dodatkowo zostały wyposażone w sygnalizację ostrzegawczą wycieku czynnika chłodniczego. Agregat AquaForce TM Vision 30KAV wykorzystuje algorytm automatycznego wykrywania wycieków czynnika chłodniczego.

• Zaprojektowano chillery, które mają możliwość w przyszłości wymiany czynnika chłodniczego z R134a na czynnik typu HFO – R1234ze – bez konieczności przerabiania samych urządzeń podstawowych. Źródło chłodu jest więc już gotowe na wyzwania przyszłych regulacji prawnych z serii ECODESIGN.

• Instalacja i urządzenia przygotowane są na postępujące ocieplanie klimatu. Do zwymiarowania urządzeń HVAC przyjęto Tz = +35°C i f = 45%.

Wydział Architektury i Inżynierii Zarządzania PP

GŁÓWNY PROJEKTANT

EDWARD SZCZECHOWIAK

ZESPÓŁ PROJEKTOWY

Michał Szymański, Radosław Górzeński, Ewa Korcz-Haremska, Jarosław Szczechowiak

FIRMA

Politechnika Poznańska

LOKALIZACJA

Poznań, ul. prof. Jacka Rychlewskiego 2

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• W budynku dydaktyczno-badawczym zastosowano decentralizację układów wentylacyjnych: łącznie 19 central. Ponadto zastosowano dwie centrale nawiewne transferowe do atrium, które dostarczają jednocześnie powietrze do ośmiu central obsługujących pomieszczenia na pierwszym i drugim piętrze.

• Powyższe rozwiązanie pozwala na wentylację atrium w czasie organizacji wydarzenia. Nawiew do atrium: 18 000 – 27 000 m3/h, co pozwala na organizację wydarzenia dla 600-1200 osób. Ponadto powietrze z atrium jest wykorzystywane do wentylacji garażu.

Wyróżnienia

BUDYNEK EKSPOZYCYJNO-BIUROWY

BARTOSZ JASKÓLSKI
Termo Studio s.c. Piotr Kliński Grzegorz Piskorz
lokalizacja obiektu: Jasin koło Swarzędza, ul. Poznańska 16

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• Zastosowano układy central wentylacyjnych z rozdziałem powietrza na dwa parametry, nawiew ciepły i zimny. Powietrze w części zimnej ulega ochłodzeniu i osuszeniu, a w części ciepłej podgrzaniu. Z centrali wyprowadzono instalację ciepłej i zimnej wody. Z każdego kanału wykonane jest po jednym odejściu do każdego pomieszczenia w budynku. Na kanale ciepłym i zimnym zostały zamontowane przepustnice, które działają przeciwbieżnie względem siebie – połączone są trzpieniem i sterowane siłownikiem. Oba strumienie powietrza zostają połączone w jeden kanał, na którym jest zamontowany regulator zmiennego przepływu dostosowujący ilość dostarczanego powietrza w funkcji temperatury w pomieszczeniu i zawartości zanieczyszczeń. Następnie kanałami doprowadzone jest powietrze do pomieszczeń. Wydajność powietrza ciepłego i zimnego w centrali jest zmienna.

• Rozwiązanie daje oszczędność 1,3 W na każdy m3/h powietrza na energii grzewczej i do 1,3 W na każdy m3/h powietrza na energii chłodniczej co daje oszczędności na poziomie 44 kW w grzaniu i do 44 kW w chłodzeniu.

• Rolety zewnętrzne wyposażono w automatyczny system ustawień. Na terenie zakładu zainstalowano czujnik natężenia promieniowania słonecznego. W połączeniu ze sterownikiem, który podaje położenie Słońca nastawiany jest kąt nachylenia łopatek żaluzji. Rozwiązanie to pozwoliło na osiągniecie współczynnika redukcji (okno + roleta) na poziomie 92,75%.

• Na całej elewacji zastosowano ogrzewanie pomieszczeń przez profile okienne. Wewnątrz profili poprowadzona jest miedziana rurka 12 × 1 mm, mocowana do konstrukcji okna przewodzącymi ciepło uchwytami, która ogrzewając metalowe elementy okna, oddaje ciepło do pomieszczenia. Frontowy panel profilu okiennego jest zdejmowany, dzięki czemu możliwe są prace naprawcze. Każda sekcja okna uzbrojona jest w zawory odcinające, a regulacja odbywa się w maszynowni. Obiegi grzewcze podzielone zostały ze względu na kierunki geograficzne oraz kondygnacje.

• Ważnym aspektem wykonania instalacji w budynku była akustyka i estetyka. Zaprojektowano dla poszczególnych pomieszczeń biurowych klimakonwektory o bardzo niskim poziomie hałasu LpA=31dB(A) wyglądem przypominające nawiewniki wirowe.

• Wyrzutnie i czerpnie powietrza zlokalizowane w ścianach maszynowni zostały dla poprawy estetyki elewacji ukryte poprzez zastosowanie na elewacji maszynowni dodatkowego wykończenia w postaci specjalnej siatki ze stali nierdzewnej.

BUDYNEK MIESZKANIOWY WIELORODZINNY

ARTUR GÓRNY
MBC Sp. z o.o. Sp.k.
lokalizacja obiektu: Katowice,
ul. Przemysłowa – św. Jacka – Brata Alberta

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• Budynek mieszkalny różni się od typowego budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego pod względem instalacji. Podstawowa różnica polega na zastosowaniu wentylacji mechanicznej zamiast wentylacji grawitacyjnej oraz chłodzenia.

• Rozwiązanie to pozwala na skuteczną wentylację bez względu na warunki zewnętrzne czy wysokość kondygnacji. Powietrze nie jest nawiewane poprzez nawiewniki okienne, tylko przez kratkę nawiewną zlokalizowaną pod stropem pomieszczenia. Ciepło z powietrza wywiewanego z pomieszczeń jest odzyskiwane w wymienniku obrotowym centrali. Powietrze wentylacyjne nawiewne zanim trafi do pomieszczeń jest wstępnie podgrzane lub ochłodzone (w zależności od potrzeb) i poddane filtracji (z uwagi na lokalizację w centrum miasta centrale wyposażone są dodatkowo w moduł antysmogowy).

• Ogrzewanie i chłodzenie mieszkań realizowane jest przez indukcyjne moduły sufitowe (są to urządzenia fizycznie podobne do klimakonwektorów stosowanych np. w hotelach, ale moduły te zasilane są wodą grzewczą jak grzejnik i wodą lodową o parametrze jak belka, nie ma tu jednak wentylatorów, żadnych części mechanicznych, źródeł hałasu, instalacji skroplin, więc zapewniają wysoki komfort akustyczny). Zastosowanie jednego urządzenia pod stropem do realizacji wentylacji, ogrzewania i chłodzenia pozwala na oszczędność miejsca. W pokojach nie ma osobnych grzejników czy klimatyzatorów freonowych. Taki moduł przewidziany jest osobno dla salonu z aneksem i dla sypialni, żeby w pomieszczeniach tych móc utrzymywać różne temperatury.

• Wyższość tego rozwiązania nad typowymi instancjami mieszkaniowymi polega także na tym, że dla budynku przewidziano chłodzenie – zapewnione będą warunki komfortu w mieszkaniu także podczas upałów. Nie przewiduje się pełnej klimatyzacji, a częściowe schłodzenie pomieszczeń. Temperatura nawiewu powietrza nie będzie dawała nieprzyjemnego odczucia przeciągu (dzięki indukcji i niskiej prędkości wypływu), a dopływ świeżego powietrza i kontrola wilgotności zapobiegać będzie uczuciu duszności, ponieważ powietrze osuszane jest centralnie.

• Nietypowe jest także zastosowanie kogeneracji dla obniżenia kosztów eksploatacyjnych.

GENERATION PARK Y

PAWEŁ WILIM
Buro Happold Polska Sp. z o. o.
lokalizacja obiektu: Warszawa,
Rondo Daszyńskiego 4

CIEKWE ROZWIĄZANIA

• W celu dochłodzenia czynnika w obiegu wody lodowej w okresach przejściowych zaprojektowano układ freecoolingu. Zaprojektowano układ odzysku ciepła z belek chłodzących do wstępnego podgrzewu powietrza zewnętrznego w centralach biurowych.

• Zastosowano układ odzysku ciepła z powietrza usuwanego z budynku. Realizowane jest to za pomocą wymienników ciepła w centralach nawiewnych i wyciągowych. Centrale nawiewne dostarczające powietrze do biur są wyposażone w nawilżacze hybrydowe. Do odparowania wody wykorzystano energię z sieci ciepłowniczej. Centrale wywiewne z biur są wyposażone w nawilżacze adiabatyczne. Centrale dobrano uwzględniając wpływu wiatru na budynek.

• Odparowanie wody obniżyło temperaturę wywiewu i pozwoliło na obniżenie temperatury powietrza zewnętrznego na nawiewie.

• System samobalansujący w instalacji wentylacji w zakresie jednej ćwiartki piętra biurowego poprzez dobór belek chłodniczych na spadek ciśnienia powietrza 120 Pa.

• Na wczesnym etapie prac projektowych zaplanowano magazyn w garażu, który w przyszłości może być wentylatornią z centralą nawiewną i wywiewną. Zaprojektowano miejsca na kanały od tych central dochodzące do wszystkich szachtów.

• W holu wejściowym przewidziano nawilżanie przestrzeni, w której stoi drzewo, aby zapewnić odpowiednie warunki klimatyczne. Zaprojektowano także nadciśnienie, aby ograniczyć wpływ środowiska zewnętrznego na jakość powietrza wewnątrz

• Hole windowe na piętrach biurowych chłodzone są belkami chłodniczymi.

• Wykorzystano czujniki CO2 do regulowania strumienia powietrza biur. Powietrze wywiewane z wykorzystano do wentylacji pomieszczeń technicznych na kondygnacjach podziemnych oraz do wentylacji garażu.

• Niektóre centrale zostały dobrane z sekcją drzwiczek po obu stronach, aby umożliwić przejście przez urządzenie i dostęp do przestrzeni za urządzeniem.

• W górnej części budynku pomieszczenia z transformatorami są wentylowane i chłodzone powietrzem zewnętrznym.

• By ograniczyć efekt kominowy w szybach wind zastosowano regulatory CAV.