Edycja 2024

Nagrody główne

W edycji 2024 przyznano 2 Nagrody główne

NARODOWY INSTYTUT ONKOLOGII

GŁÓWNY PROJEKTANT
GRZEGORZ KALICKI

ZESPÓŁ PROJEKTOWY

Katarzyna Skarbek, Małgorzata Różycka, Piotr Szczęsny

FIRMA

Altercraft Grzegorz Kalicki

LOKALIZACJA

Warszawa, ul. Roentgena 5

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• Około 80% pomieszczeń było wentylowanych grawitacyjnie. Montaż szachtów (15 m2) i demontaż sufitów nie był możliwy, ze względu na okres pandemii COVID-19. Wykorzystano kanały wentylacji grawitacyjnej do realizacji montażu wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Budynek był tak zbudowany, że każde pomieszczenie miało swój kanał wyprowadzony ponad dach. Centrale podłączono do tych kanałów, ograniczając zakres prac w pomieszczeniach jedynie do wymiany kratek.

• Zastosowano centralny glikolowy odzysk ciepła z pompą ciepła. Zaprojektowane centrale, z racji że musiały zostać dopasowane do układu wentylacji grawitacyjnej oraz niezależnie obsługiwać pomieszczenia higieniczne, miały bardzo różne wydajności. Niektóre centrale wywiewne nie miały w ogóle odpowiadającej im centrali nawiewnej. Zaprojektowano glikolowy odzysk ciepła, który odzyskuje ciepło ze wszystkich central wywiewnych wspólną instalacją. Zaprojektowano pompę ciepła, która ogrzewa i ochładza odpowiednią stronę instalacji. W okresie letnim strona nawiewna pracuje jak woda lodowa, a strona wywiewna jak drycoolery. W okresie zimowym przy wysokich temperaturach zewnętrznych (powyżej -10°C) część nawiewna pracuje jak ogrzewanie z pompy ciepła, część wywiewna pracuje jak dolne źródło dla pompy ciepła.

• Parametry wody lodowej 10/20°C wybrano nieprzypadkowo. Celem było uzyskanie maksymalnej mocy chłodniczej przy instalacji zwymiarowanej de facto nie jak woda lodowa, ale jak odzysk ciepła.

• Zaprojektowano układ czterech zbiorników buforowych. Zbiorniki w węźle wody lodowej i odzysku ciepła pełnią funkcję akumulatorów ciepła oraz sprzęgieł hydraulicznych. Jednocześnie zapewniają pracę instalacji w różnych trybach. W przypadku odwrócenia kierunku przepływu ciepła w standardowym układzie zbiornika buforowego (na przelot) zjawisko konwekcji może doprowadzić do zakłócenia przepływu i rozwarstwienia strumieni. Dla każdej strony instalacji zaprojektowano po dwa zbiorniki buforowe, a pomiędzy nimi spinkę. Obieg pompy ciepła zwymiarowano na większy przepływ niż wynika to z instalacji.

COPERNICUS – FABRYKA PEPSICO

GŁÓWNY PROJEKTANT

JOWITA PODRAZA

ZESPÓŁ PROJEKTOWY

Marek Piotrowicz (Dhj-Bimtek Sp. z o.o.), Piotr Peregudowski, (Grupa Projektowa GPomega Piotr Adam Peregudowski)

FIRMA

Arup Polska Sp. z o.o.

LOKALIZACJA

Święte, Środa Śląska

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• Odzysk ciepła do wody grzewczej z linii technologicznych jako pierwsze źródło ciepła i chłodu. Ciepło to, o wystarczająco wysokich parametrach temperaturowych, przesyłane za pomocą rurociągów do systemu ogrzewania wodnego w kotłowni, będzie stanowić główne źródło ciepła do ogrzewania wodnego w okresie zimowym oraz główne źródło chłodzenia w okresie letnim (za pomocą agregatu absorpcyjnego).

• Powyższy odzysk ciepła z technologii stanowi dużą część źródła zarówno ciepła, jak i chłodu, dzięki temu zapewnione będzie prawie darmowe ciepło i chłodzenie w trakcie eksploatacji budynku.

• Zastosowano zwiększoną krotność wymian powietrza w wybranych pomieszczeniach, szczególnie sanitarnych, ze względów higienicznych i pandemii wirusa COVID-19.

• Systemy zaprojektowano tak, by nie było żadnej możliwości mieszania się powietrza w centralach wentylacyjnych, również przeznaczonych do pozostałych części budynków (np. socjalno-biurowych), m.in. zastosowano odzyski glikolowe.

• Zastosowano wiele nowoczesnych rozwiązań technologicznych w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Wyróżnienia

MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO – Pawilon Południowy

PAWEŁ LISIAK

Zespół projektowy: ANGELIKA WRZOSEK-FABISIAK
BURO HAPPOLD POLSKA Sp. z o.o.

lokalizacja obiektu: Warszawa, ul Dymińska 13

CIEKWE ROZWIĄZANIA

•Zaprojektowano jeden z pierwszych budynków użyteczności publicznej bez przyłącza do sieci ciepłowniczej i kotłowni. Zasilanie w energię, w tym w energię do ogrzewania i wentylacji, jest w 100% realizowane za pomocą pomp ciepła z gruntowym wymiennikiem ciepła. Głównym źródłem ciepła i chłodu jest energia geotermalna.
• Źródłem chłodu są wymiennik gruntowy, pompy ciepła i agregat chłodniczy. Aby zastosować wymiennik gruntowy, wykonano pod budynkiem i w jego sąsiedztwie 91 pionowych odwiertów głębokości 150 m. W okresach przejściowych instalacja będzie pracować w trybie naturalnego chłodzenia. Chłód zmagazynowany w wymienniku gruntowym (po zimie) będzie wykorzystany do schładzania pomieszczeń przez wymienniki płaszczyznowe (aktywne stropy i posadzki) oraz chłodnice w centralach wentylacyjnych.

• Latem, kiedy za pomocą wymiennika gruntowego nie zapewni się wymaganej wydajności mocy chłodniczej, chłodnice oraz fan-colie będą zasilane w wodę lodową z pracującego chillera na dachu budynku.

• Ze względu na estetykę wnętrz oraz wizję architekta instalacje są niewidoczne dla zwiedzających, nie ma też widocznych elementów grzewczych i chłodzących.

• Ogrzewanie i chłodzenia odbywa się za pomocą systemu podłogowego oraz aktywowanego termicznie żelbetowego sufitu podwieszanego i jest realizowane za pomocą prefabrykowanych betonowych elementów, w których zatopiono elastyczne przewody z tworzywa PE-Xa. Prefabrykaty mają kształt krzyży o rozpiętości skrzydeł 3,6 × 3,6 m oraz grubości 10 cm. Przestrzeń pomiędzy elementami betonowymi wypełniona jest akustycznymi panelami z wełny mineralnej. Wykonano 411 prefabrykowanych elementów systemu ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego.

• System wentylacji w wybranych salach zaprojektowano z niską prędkością w celu eliminacji hałasu.

• Zastosowano systemy o wysokiej efektywności energetycznej. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na EP budynku jest o prawie 20% niższy w stosunku do obowiązujących przepisów (spełnia kryterium kwalifikacji Taksonomii UE w zakresie łagodzenia zmian klimatycznych).

SELVITA – CENTRUM BADAWCZO-ROZWOJOWE

ŁUKASZ TRYC

Zespół projektowy: KAROLINA PÓŁGĘSEK, KAROLINA URBANOWSKA
INDUSTRIA PROJECT Sp. z o.o.

lokalizacja obiektu: Kraków, ul. Podole 79

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• Zaprojektowano instalację dostosowaną do indywidualnych potrzeb, odpowiadającą wymaganiom użytkowników. Cały budynek jest nietypowy, ze względu na różnorodność funkcji oraz instalacji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania obiektu. Jest to obiekt naukowo-badawczy, gdzie można się spodziewać nielimitowanych inicjatyw i pomysłów naukowców, których kreatywność nie powinna być w żaden sposób ograniczana przez aspekty techniczne, w tym te związane z wentylacją i klimatyzacją.

• Laboratorium farmakologii spełnia najwyższe standardy dla tego typu jednostek, między innymi poprzez system wentylacji ciągłej oraz awaryjnej, z kaskadą ciśnień, który chroni przed potencjalnym ryzykiem infekcji, a także minimalizuje ryzyko kontaminacji podczas badań. W laboratoriach panują stabilne warunki temperatury i wilgotności dzięki automatyce budynkowej, która steruje centralami wentylacyjnymi. Ponadto, wentylacja została wykonana w wysokich standardach akustycznych.

• Laboratoria chemiczne są wyposażone w odciągi, dygestoria, pod którymi personel może pracować w bezpieczny sposób, często z rożnego typu substancjami zagrażającymi zdrowiu. Urządzenia współpracują z systemem sterowania powietrzem, który zgodnie z normą PN-EN 14175 zapewnia skuteczne usuwanie oparów. W przypadku wykrycia zagrożenia dla użytkowników, system automatycznie reaguje w momencie przekroczenia progowych wartości bezpieczeństwa. Z uwagi na bardzo duże ilości powietrza dostarczane do kubatury laboratoriów zastosowano rozwiązania z wykorzystywaniem nawiewników VHT, które powszechnie stosowane są na salach operacyjnych. Urządzenia oraz kanały wentylacyjne obsługujące wyciągi laboratoryjne są zbudowane z materiałów kwasoodpornych.

PUŁAWSKA 180

MAŁGORZATA RELUGA
RWK INŻYNIEROWIE Sp. z o.o.
Zespół projektowy: GRZEGORZ RUTKOWSKI, NATALIA KARPIŃSKA, MARZENA MICHAŁKIEWICZ
RWK INŻYNIEROWIE Sp. z o.o.

lokalizacja obiektu: Warszawa, ul. Puławska 180

CIEKWE ROZWIĄZANIA

• Zastosowano szereg rozwiązań zmniejszających zużycie energii. Powietrze wywiewane z biur na niższych kondygnacjach nawiewane jest do parkingu podziemnego. Aby zapewnić odzysk ciepła z powietrza wywiewanego, centrale nawiewne obsługujące piętra niższe i centrale wywiewne z toalet oraz
parkingu podziemnego połączono glikolowym odzyskiem ciepła. To umożliwia odzysk ciepła z powietrza wywiewanego z toalet oraz garażu, jednocześnie zapewnia ciepło w parkingu podziemnym. Dzięki temu zrezygnowano z ogrzewania elektrycznego rurociągów prowadzonych przez parking oraz
zredukowano ogrzewanie pomieszczeń pomocniczych na poziomie podziemnym.
• Zastosowano energooszczędne nawilżanie adiabatyczne powietrza wentylacyjnego zamiast parowego zużywającego duże ilości energii elektrycznej.
• W celu zapewnienia dodatkowego podgrzania powietrza wentylacyjnego w okresach przejściowych obiekt wyposażono w układ free-coolingu i preheatingu.
• Z powrotu instalacji zasilającej belki chłodnicze zasilono układ free-coolingu współpracujący z centralami nawiewnymi do biur. Instalacja zapewnia wstępne podgrzanie powietrza wentylacyjnego. Układ uruchamia się, gdy temperatura wody powracającej z instalacji budynkowej obsługującej belki
chłodnicze jest minimum 4K większa, niż temperatura powietrza zewnętrznego (różnica temperatury 4K jest edytowalna z poziomu grafiki w BMS).
• Z powrotu instalacji zasilającej klimakonwektory zasilono układ preheating współpracujący z centralami nawiewnymi do parteru. Instalacja zapewnia wstępne podgrzanie powietrza wentylacyjnego. Układ uruchamia się, gdy temperatura wody powracającej z instalacji budynkowej obsługującej klimakonwektory
jest minimum 4K większa niż temperatura powietrza zewnętrznego (różnica temperatury 4K jest także edytowalna z poziomu grafiki w BMS).
• Przyjęte ilości powietrza do wentylacji biur i garaży spełniają wymagania certyfikacji LEED i są wyższe niż te, wynikające z wymagań polskich przepisów.
• Na kanałach wywiewnych z biur zaprojektowano czujniki CO2 (ilość powietrza sterowana w zależności od wskazań czujnika).

MUZEUM HISTORII POLSKI

MARCIN ZIMMER (wentylacja, klimatyzacja), TOMASZ PORCZYK (grzanie, chłodzenie), WSP POLSKA Sp. z o.o.
Autorzy projektu koncepcyjnego branżowego: URSZULA TYSZKA-RYSKALCZYK, TOMASZ PORCZYK
WSP POLSKA Sp. z o.o.

lokalizacja obiektu: Warszawa, ul. Dymińska 13

CIEKAWE ROZWIĄZANIA

• W salach ekspozycji stałej i czasowej zaprojektowano nawiewniki oraz kratki wywiewne, na poziomie dolnej linii kratownic. Nawiewniki zostały równomiernie rozmieszczone w pomieszczeniach wysokich, umożliwiając regulację kierunku nawiewu przy użyciu siłownika. System umożliwia odcięcie ok. 50% nawiewników i wywiewników przy zachowaniu charakterystyki wypływu powietrza.

• Udział powietrza świeżego w systemie wentylacyjnym zmienia się w zależności od odczytów czujników CO2 w pomieszczeniach oraz w kanale wyciągowym. Parametry powietrza nawiewanego są regulowane przez czujniki temperatury i wilgotności.

• Centralę wentylacyjną wyposażono w sekcje mieszania powietrza wentylacyjnego, co umożliwia pracę na powietrzu obiegowym oraz w okresie przejściowym – w funkcji freecooling. Wykorzystano chłodne powietrze zewnętrzne do schładzania pomieszczeń w okresach przejściowych. Gdy temperatura na zewnątrz będzie niższa od projektowanej temperatury w pomieszczeniach, zwiększony zostanie udział powietrza zewnętrznego w celu ograniczenia zużycia energii chłodniczej.

• Zaplanowano wykorzystanie energii traconej z instalacji chłodniczej w okresie letnim w celu zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło w instalacji ciepłej wody oraz w instalacji ciepła technologicznego (CT). W trakcie pracy agregatów chłodniczych, część traconego ciepła jest wykorzystywana do
wstępnego podgrzewu ciepłej wody. Ciepło odpadowe generowane przez agregaty chłodnicze będzie również wykorzystywane latem do produkcji wody grzewczej w instalacji ciepła technologicznego (CT) na potrzeby wentylacji mechanicznej. Przewiduje się otrzymywanie w okresie letnim wody grzewczej o parametrach tz/tp = 40/30°C.

• Zastosowano system ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego, który wykorzystuje pętle wodne wbudowane w podłogi. To umożliwia pracę pomp ciepła w trybie sprężarkowym do ogrzewania i chłodzenia i pozwala na wykorzystanie bezpośredniego chłodzenia w lecie bez użycia sprężarek – poprzez swobodny obieg wody przez wymienniki gruntowe. Zastosowano wymiennik gruntowy w postaci pionowych sond, które zostały umieszczone pod terenem zielonym wokół budynku.